پلاستر ساختمان چیست؟

پلاستر چیست و چه کاربردهایی دارد؟

پلاستر به ترکیبی از مواد مانند سیمان، گچ، آهک، و افزودنی‌های دیگر گفته می‌شود که برای ایجاد پوشش بر روی دیوارها، سقف‌ها یا سایر سطوح ساختمان استفاده می‌شود. پلاستر علاوه بر ایجاد سطحی صاف و یکدست، مقاومت ساختمان را در برابر عوامل محیطی و آسیب‌های ساختاری افزایش می‌دهد. چهار کاربرد اصلی پلاستر:

• پوشش دیوارها و سقف‌ها: برای ایجاد سطوح یکنواخت و آماده‌سازی جهت رنگ‌آمیزی یا نصب کاغذ دیواری.
• عایق‌کاری ساختمان: برخی از انواع پلاستر مانند پلاستر ضد آب یا آهکی، عایق رطوبت و حرارت هستند.
• افزایش استحکام سازه: پلاستر سیمانی با ترکیب وال مش به تقویت دیوارها کمک می‌کند.
• زیباسازی داخلی و خارجی ساختمان: به‌ویژه در معماری مدرن و کلاسیک، برای ایجاد جلوه‌های خاص استفاده می‌شود.

انواع پلاستر ساختمان کدام است؟

پلاسترها با توجه به مواد اولیه و کاربردهایشان، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر نوع، ویژگی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فردی دارد.

• پلاستر سیمانی

یکی از رایج‌ترین انواع پلاستر است که از ترکیب سیمان، ماسه و آب تهیه می‌شود. این نوع پلاستر برای پوشش‌دهی دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان استفاده شده و به‌خصوص در مکان‌هایی که نیاز به مقاومت بالا دارند، بسیار کاربردی است.

مزایا: استحکام بالا، مقاومت در برابر رطوبت و دوام طولانی.

• پلاستر آهکی

پلاستر آهکی ترکیبی از آهک و ماسه است که برای پوشش‌دهی دیوارهای خارجی و داخلی استفاده می‌شود. این پلاستر به دلیل خاصیت ضدقارچی و ضدباکتری، در محیط‌های مرطوب گزینه‌ای عالی محسوب می‌شود.

مزایا: انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر رطوبت و کپک.

• پلاستر ضد آب

این پلاستر با افزودنی‌های خاصی تهیه می‌شود که از نفوذ آب جلوگیری می‌کند. از این نوع پلاستر برای عایق‌کاری حمام، استخر، و سایر مکان‌های مرطوب استفاده می‌شود.

مزایا: مقاومت عالی در برابر نفوذ آب، مناسب برای محیط‌های مرطوب.

• پلاستر گچی

این نوع پلاستر از گچ ساخته شده و بیشتر برای دیوارهای داخلی استفاده می‌شود. پلاستر گچی به دلیل سبک بودن و سهولت اجرا، در پروژه‌های ساختمانی مدرن بسیار پرطرفدار است.

مزایا: وزن کم، اجرای سریع، عایق حرارتی.

مراحل پلاسترکاری ساختمان چیست؟

برای اجرای پلاسترکاری با کیفیت، رعایت مراحل زیر ضروری است:

• تمیز کردن سطح دیوار: تمام آلودگی‌ها و چربی‌ها از سطح دیوار پاک شوند.
• آماده‌سازی مواد پلاستر: مخلوط کردن سیمان، گچ، آهک یا دیگر مواد پلاستر با آب به نسبت مناسب.
• اجرای لایه اولیه (زبره): لایه‌ای ضخیم برای پوشش ابتدایی و ایجاد چسبندگی مناسب.
• اجرای لایه دوم (نرمه): لایه‌ای نازک‌تر برای ایجاد سطح صاف و آماده‌سازی برای پوشش نهایی.
• پرداخت نهایی: صیقل دادن و هموارسازی سطح برای ایجاد یک پوشش زیبا و یکنواخت.

مزایای پلاستر سیمانی چیست؟

پلاستر سیمانی به دلیل مقاومت بالا و ویژگی‌های فنی ممتاز، یکی از پرکاربردترین انواع پلاسترهاست.

• دوام بالا: مناسب برای محیط‌های خارجی و در معرض شرایط جوی مختلف.
• مقاومت در برابر رطوبت: جلوگیری از نفوذ آب به سازه.
• اجرای آسان: به‌ویژه در ترکیب با وال مش، برای تقویت دیوارها.
• انعطاف‌پذیری در طراحی: قابلیت رنگ‌آمیزی و پوشش‌های متنوع.

کاربردهای پلاستر سیمانی

1. پوشش دیوارهای خارجی و داخلی.
2. تقویت دیوارهای سازه‌ای با استفاده از وال مش.
3. استفاده در ساخت بناهای مقاوم در برابر زلزله.
4. آماده‌سازی سطوح برای کاشی‌کاری و رنگ‌آمیزی.
5. اجرای وال مش

اجرای وال مش: مهم‌ترین کاربرد پلاستر سیمانی

یکی از کاربردهای برجسته پلاستر سیمانی، استفاده از آن در سیستم وال مش است. در این روش، از مش فایبرگلاس (AR) به‌عنوان تقویت‌کننده استفاده می‌شود و پلاستر سیمانی روی این مش اعمال می‌گردد. این روش برای افزایش مقاومت دیوارها در برابر زلزله، فشار و ترک‌خوردگی کاربرد دارد.

مهم‌ترین کاربرد پلاستر گچی کدام است؟

گچی یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است که به دلیل مزایای خاص خود در محیط‌های داخلی و پروژه‌های مختلف ساختمانی استفاده می‌شود. این ماده با ترکیب گچ خالص و افزودنی‌های خاص، برای پوشش‌دهی دیوارها و سقف‌ها بسیار مناسب است. در ادامه به برخی از کاربردهای اصلی پلاستر گچی و نقش ویژه آن در اجرای وال مش اشاره می‌کنیم:

کاربردهای عمومی پلاستر گچی

1. پوشش‌دهی و یکنواخت‌سازی سطوح داخلی پلاستر گچی به‌طور گسترده برای صاف و یکدست کردن دیوارها و سقف‌های داخلی استفاده می‌شود. این ماده به‌ویژه برای فضاهای مسکونی، اداری و تجاری مناسب است.
2. ایجاد سطحی آماده برای رنگ‌آمیزی یا نصب کاغذ دیواری پلاستر گچی پس از اجرا، سطحی صاف و بدون نقص فراهم می‌کند که برای رنگ‌آمیزی یا چسباندن کاغذ دیواری ایده‌آل است.
3. عایق حرارتی و صوتی با وجود ضخامت کم، پلاستر گچی به‌عنوان یک عایق مناسب در برابر حرارت و صدا عمل می‌کند، که به بهبود بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها کمک می‌کند.
4. زیباسازی فضای داخلی پلاستر گچی به دلیل رنگ روشن طبیعی خود، زیبایی خاصی به فضا می‌بخشد و نیازی به پوشش اضافی ندارد.

اجرای وال مش: مهم‌ترین کاربرد پلاستر گچی

یکی از برجسته‌ترین کاربردهای پلاستر گچی، اجرای سیستم وال مش است. در این روش، پلاستر گچی به‌عنوان پوشش و تثبیت‌کننده روی مش‌های تقویتی مانند E-Glass استفاده می‌شود. این کاربرد به دلیل ویژگی‌های زیر، بسیار مورد توجه است:

• سبک بودن: پلاستر گچی به دلیل وزن کم، بار اضافی به دیوار یا سازه وارد نمی‌کند و اجرای آن ساده‌تر است.
• چسبندگی بالا: این نوع پلاستر به‌خوبی با مش E-Glass ترکیب می‌شود و لایه‌ای مقاوم و یکنواخت ایجاد می‌کند.
• سازگاری با محیط‌های داخلی: پلاستر گچی به دلیل مقاومت در برابر رطوبت نسبی و ایجاد سطحی صاف، برای استفاده در فضاهای داخلی کاملاً مناسب است.

پلاستر آهکی چیست؟

کاربردها و مزایا پلاستر آهکی از ترکیب آهک و ماسه تشکیل شده و به‌دلیل خاصیت آنتی‌باکتریال خود، گزینه‌ای مناسب برای محیط‌های مرطوب است.

• کاربردها: استفاده در دیوارهای خارجی، استخرها و حمام‌ها.
• مزایا: انعطاف‌پذیری بالا، جلوگیری از رشد قارچ و کپک.

چرا پلاستر گچی برای وال مش بهترین گزینه است؟

در محیط‌های داخلی که نیاز به تقویت سازه‌ای دیوار و در عین حال ایجاد پوششی زیبا وجود دارد، پلاستر گچی انتخابی بی‌رقیب است. این ماده علاوه بر ایجاد استحکام کافی، فرآیند اجرا را تسریع کرده و به دلیل ظاهر یکنواخت خود، نیازی به پوشش اضافی ندارد. در نهایت، پلاستر گچی به دلیل مزایای ذکرشده، یک انتخاب مناسب برای پروژه‌های ساختمانی مدرن و به‌ویژه برای سیستم وال مش است که در آن تقویت دیوارها و زیباسازی توأم انجام می‌شود.

تفاوت‌های پلاستر زبره و نرمه

پلاستر زبره و پلاستر نرمه دو نوع اصلی پوشش‌های ساختمانی هستند که هرکدام برای اهداف و مراحل خاصی از فرآیند ساخت‌وساز استفاده می‌شوند. این دو نوع پلاستر در ترکیب مواد، نحوه اجرا، کاربرد و ضخامت با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه، این تفاوت‌ها به‌صورت کامل توضیح داده می‌شوند:

ترکیب مواد اولیه

• پلاستر زبره: این نوع پلاستر معمولاً از ترکیباتی شامل سیمان، ماسه درشت، و آب تشکیل می‌شود. در برخی موارد، از آهک یا افزودنی‌های دیگر نیز برای بهبود خواص آن استفاده می‌شود. بافت زبر و ناهموار آن به دلیل استفاده از ماسه دانه‌درشت است.
• پلاستر نرمه: این نوع پلاستر ترکیبی از سیمان، ماسه نرم (ریزدانه) و گاهی مواد افزودنی مثل گچ یا آهک است. استفاده از ماسه نرم باعث ایجاد سطحی صاف و یکدست می‌شود که برای پوشش نهایی مناسب است.

نحوه اجرا

• پلاستر زبره: پلاستر زبره به‌عنوان لایه اولیه یا زیرکار (Base Coat) بر روی دیوار یا سقف اعمال می‌شود. هدف اصلی این لایه، ایجاد چسبندگی بهتر برای لایه‌های بعدی و پوشاندن نواقص و ناهمواری‌های سطح زیرین است.
• پلاستر نرمه: پلاستر نرمه به‌عنوان لایه نهایی یا تکمیلی (Finish Coat) استفاده می‌شود. این لایه پس از پلاستر زبره اجرا شده و سطحی صاف و یکنواخت برای رنگ‌آمیزی یا سایر پوشش‌ها ایجاد می‌کند.

ضخامت لایه

• پلاستر زبره: ضخامت پلاستر زبره معمولاً بیشتر است و به حدود 10 تا 15 میلی‌متر می‌رسد. این ضخامت به ایجاد استحکام بیشتر و پوشش نواقص سطح زیرین کمک می‌کند.
• پلاستر نرمه: پلاستر نرمه نازک‌تر اجرا می‌شود و ضخامت آن معمولاً بین 2 تا 6 میلی‌متر است. هدف این لایه بیشتر ایجاد زیبایی و آماده‌سازی برای مراحل بعدی است.

کاربردها

پلاستر زبره:

• پوشاندن دیوارهای آجری، بلوکی یا بتنی.
• آماده‌سازی سطح برای لایه‌های نهایی.
• افزایش استحکام و پایداری دیوار در برابر فشار یا تنش.

پلاستر نرمه:

• صاف و یکنواخت کردن سطح دیوار.
• ایجاد سطحی آماده برای رنگ‌آمیزی یا نصب کاشی.
• بهبود ظاهر نهایی سازه.

بافت و ظاهر

• پلاستر زبره: سطح پلاستر زبره خشن و ناهموار است. این بافت زبر باعث چسبندگی بهتر لایه‌های بعدی مانند پلاستر نرمه یا رنگ می‌شود.
• پلاستر نرمه: سطح پلاستر نرمه کاملاً صاف و صیقلی است. این ویژگی آن را برای کاربردهایی که نیاز به ظاهری زیبا و یکنواخت دارند، مناسب می‌سازد.

زمان خشک شدن

• پلاستر زبره: به دلیل ضخامت بیشتر، زمان خشک شدن آن طولانی‌تر است و بسته به شرایط محیطی، ممکن است بین 24 تا 48 ساعت طول بکشد.
• پلاستر نرمه: با توجه به ضخامت کمتر، زمان خشک شدن پلاستر نرمه کوتاه‌تر است و معمولاً در حدود 12 تا 24 ساعت به طول می‌انجامد.

مقاومت و دوام

• پلاستر زبره: این نوع پلاستر مقاومت بالاتری در برابر فشار و ضربه دارد و به عنوان لایه‌ای پایدار برای تحمل تنش‌های سازه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• پلاستر نرمه: پلاستر نرمه مقاومت سازه‌ای زیادی ندارد، اما به دلیل سطح صاف و یکدست، زیبایی و قابلیت پذیرش پوشش‌های تزئینی را فراهم می‌کند.

پلاستر وال مش چیست؟

پلاستر وال مش نوعی پوشش ساختمانی است که در ترکیب با شبکه‌ای الیافی به نام وال مش (Wall Mesh) به کار می‌رود. این روش به‌عنوان یکی از تکنیک‌های مدرن در ساخت‌وساز استفاده می‌شود و هدف اصلی آن افزایش استحکام دیوارها، جلوگیری از ترک‌خوردگی، و بهبود عملکرد دیوار در برابر نیروهای وارده، به‌ویژه در مناطق زلزله‌خیز است. این نوع پلاستر معمولاً با استفاده از دو نوع پلاستر سیمانی یا پلاستر گچی اجرا می‌شود که مطابق پیوست شش استاندارد 2800 در ایران، تنها این دو نوع پلاستر برای اجرای وال مش مجاز شناخته شده‌اند.

اجزای اصلی پلاستر وال مش

• وال مش (شبکه الیافی)

وال مش شبکه‌ای الیافی است که از تنیده شدن الیاف شیشه در هم، تشکیل شده است که در فواصل منظم به یکدیگر متصل شده‌اند. این شبکه به‌عنوان بستری برای نگهداری پلاستر عمل می‌کند و از ایجاد ترک‌های ساختاری جلوگیری می‌کند.

• پلاستر (سیمانی یا گچی)

پلاستر به‌عنوان ماده اصلی پوشش‌دهی روی وال مش اعمال می‌شود و به دیوار ظاهر یکدست و مقاومی می‌دهد. انتخاب نوع پلاستر به کاربرد و محل استفاده بستگی دارد.

ویژگی‌های پلاستر وال مش

• افزایش استحکام دیوار: وجود شبکه وال مش باعث توزیع یکنواخت تنش‌ها در دیوار می‌شود و از ترک‌خوردگی یا شکستگی جلوگیری می‌کند.
• مقاومت در برابر زلزله: به دلیل اتصال قوی پلاستر به وال مش، این ترکیب می‌تواند نیروهای جانبی ناشی از زلزله را به‌خوبی تحمل کند.
• پایداری در برابر تغییرات دما: استفاده از پلاستر در ترکیب با وال مش مانع از انبساط و انقباض بیش از حد دیوار در تغییرات دمایی می‌شود.
• جلوگیری از ترک‌های سطحی: وال مش به‌عنوان یک ساختار نگهدارنده، از ایجاد ترک‌های ناشی از نشست یا تغییرات ساختاری جلوگیری می‌کند.

کاربردهای پلاستر وال مش

• تقویت دیوارهای آجری و بلوکی

پلاستر وال مش به‌طور گسترده برای پوشش و تقویت دیوارهای آجری و بلوکی استفاده می‌شود، به‌ویژه در ساختمان‌هایی که نیاز به استحکام بیشتر دارند.

• ساختمان‌های زلزله‌خیز

در مناطق مستعد زلزله، پلاستر وال مش به دلیل توانایی در کاهش آسیب‌های سازه‌ای و افزایش ایمنی دیوارها بسیار مورد توجه قرار دارد.

• دیوارهای داخلی و خارجی

این نوع پلاستر برای دیوارهای داخلی و خارجی استفاده می‌شود و علاوه بر تقویت سازه، ظاهری زیبا و یکپارچه ایجاد می‌کند.

• ساخت سازه‌های صنعتی و تجاری

پلاستر وال مش در ساخت سازه‌های صنعتی، تجاری و مسکونی که نیاز به دوام و ایمنی بالا دارند، کاربرد فراوانی دارد.

مزایای استفاده از پلاستر وال مش

• افزایش دوام و طول عمر

دیوار وال مش به‌عنوان یک بستر نگهدارنده پلاستر، استحکام دیوار را افزایش داده و طول عمر آن را بیشتر می‌کند.

• کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری

استفاده از این سیستم، احتمال ترک‌خوردگی و نیاز به تعمیرات مکرر را کاهش می‌دهد، که در طولانی‌مدت منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.

• انعطاف‌پذیری در طراحی

پلاستر وال مش قابلیت تطبیق با انواع معماری و طراحی داخلی و خارجی را دارد و به زیبایی کلی ساختمان می‌افزاید.

• سازگاری با استانداردهای ایمنی

اجرای پلاستر وال مش مطابق با ضوابط استانداردهای ساخت‌وساز، از جمله پیوست شش استاندارد 2800، تضمین‌کننده ایمنی و کیفیت بالای سازه است.

پلاستر سیمانی یا گچی: کدامیک بهترین کارایی را در وال مش دارد؟

در سیستم وال مش، پلاستر سیمانی و گچی هر دو عملکرد مناسبی دارند و انتخاب بین آن‌ها بیشتر به شرایط پروژه و نوع مش مورد استفاده بستگی دارد. پلاستر سیمانی و پلاستر گچی از نظر کارایی در وال مش مشابه هستند، اما برای بهینه‌سازی عملکرد، باید نوع توری وال مش نیز در نظر گرفته شود:

• مش فایبرگلاس AR (Alkali-Resistant): این نوع مش برای استفاده با پلاستر سیمانی مناسب است زیرا مقاومت بالایی در برابر قلیایی بودن سیمان دارد.
• مش E-Glass: برای این نوع مش، از پلاستر گچی استفاده می‌شود، زیرا این ترکیب از نظر شیمیایی باهم سازگاری بیشتری دارند و مقاومت کافی ایجاد می‌کنند.

نحوه اجرای پلاستر در سیستم وال مش

اجرای پلاستر در سیستم وال مش باید با دقت و طبق مراحل استاندارد انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل شود. مراحل به شرح زیر است:

• آماده‌سازی سطح

سطح دیوار باید تمیز و عاری از گردوغبار یا آلودگی باشد. این کار از جدا شدن پلاستر در آینده جلوگیری می‌کند.

• نصب توری وال مش

مش فایبرگلاس یا E-Glass با گیره‌ها یا پیچ‌های مقاوم به سطح دیوار متصل می‌شود. دقت در تراز بودن شبکه الزامی است.

• اعمال لایه ابتدایی پلاستر

یک لایه پلاستر نازک با ضخامت کم روی شبکه اعمال می‌شود تا توری کاملاً در پلاستر غوطه‌ور شود.

• صاف کردن سطح

با ابزار مناسب، سطح پلاستر اولیه صاف و یکنواخت می‌شود تا برای لایه‌های بعدی آماده باشد.

• اعمال لایه نهایی پلاستر

لایه‌ای نازک‌تر به‌عنوان پوشش نهایی اجرا می‌شود که ظاهر زیبا و یکدستی به دیوار می‌بخشد.

• عمل‌آوری (Curing)

برای پلاستر سیمانی، عمل‌آوری با مرطوب نگه‌داشتن سطح به مدت چند روز انجام می‌شود تا مقاومت بهینه حاصل شود.

چگونه برای وال مش پلاستر انتخاب کنیم؟

انتخاب پلاستر مناسب برای وال مش به نوع توری مورد استفاده بستگی دارد:

• پلاستر سیمانی برای مش فایبرگلاس AR: مقاومت قلیایی بالای مش فایبرگلاس AR آن را برای استفاده با پلاستر سیمانی مناسب می‌کند، زیرا سیمان ذاتاً خاصیت قلیایی دارد و می‌تواند به مش‌های عادی آسیب برساند.
• پلاستر گچی برای مش E-Glass: این نوع مش برای محیط‌های غیرقلیایی طراحی شده است و در ترکیب با پلاستر گچی عملکرد بهتری دارد. استفاده از پلاستر سیمانی با این مش ممکن است باعث خرابی ساختاری شود.

6 نکته کلیدی که هر خریدار پلاستر ساختمانی باید بداند!

1. استفاده از پلاستر آهکی در بناهای قدیمی برای بازسازی بناهای قدیمی در مناطق کم‌رطوبت، پلاستر آهکی بهترین گزینه است زیرا با ساختارهای تاریخی سازگار است.
2. عدم استفاده از پلاستر آهکی در مناطق مرطوب پلاستر آهکی در مناطق با رطوبت بالا کارایی ندارد، زیرا آب‌پذیری بالای آن باعث کاهش دوام می‌شود.
3. تغییرات شیمیایی و فیزیکی پلاستر گچی در برابر رطوبت پلاستر گچی در برابر رطوبت حساس است و باید در محیط‌های خشک و بدون رطوبت بالا استفاده شود.
4. کاربرد پلاستر سیمانی و گچی در دیوار آجری برای دیوارهای آجری، هر دو نوع پلاستر سیمانی و گچی مناسب هستند. بااین‌حال، پلاستر سیمانی برای فضاهای بیرونی و پلاستر گچی برای محیط‌های داخلی توصیه می‌شود.
5. اجرای پلاستر قوی روی سطح مقاوم پلاستر باید روی سطحی با استحکام کافی اجرا شود تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود. در غیر این صورت، حتی پلاستر باکیفیت بالا هم دوام کافی نخواهد داشت.
6. انتخاب پلاستر مطابق با آیین‌نامه‌ها همواره پلاستر موردنظر باید مطابق با استانداردهای ملی و آیین‌نامه‌های ساختمانی انتخاب شود، ازجمله پیوست شش استاندارد 2800.

قیمت پلاستر ساختمان چقدر است؟

هزینه اجرای پلاستر ساختمان به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• نوع پلاستر: پلاستر سیمانی معمولاً هزینه بیشتری نسبت به پلاستر گچی دارد.
• نحوه پلاسترکشی: روش اجرا (دستی یا ماشینی) در هزینه نهایی تاثیر دارد.
• حجم پلاستر مصرفی: پروژه‌های بزرگ‌تر به حجم بیشتری از پلاستر نیاز دارند که هزینه را افزایش می‌دهد.
• متراژ پروژه: هزینه بر اساس مترمربع محاسبه می‌شود و متراژ بیشتر، هزینه بیشتری دارد.
• کیفیت پلاستر: پلاستر با مواد اولیه باکیفیت، قیمت بالاتری دارد اما دوام بیشتری نیز ارائه می‌کند.
• دستمزد نیروی کار: تجربه و مهارت نیروی کار تاثیر مستقیمی بر هزینه نهایی دارد.

کلام آخر و نتیجه‌گیری

پلاستر یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی است که نقش اساسی در استحکام، زیبایی و دوام سازه ایفا می‌کند. انتخاب نوع پلاستر باید بر اساس نیاز پروژه و شرایط محیطی انجام شود. در سیستم وال مش، پلاستر سیمانی یا گچی عملکرد مناسبی دارند، اما انتخاب درست توری و پلاستر مطابق استانداردها ضروری است. برای مشاوره تخصصی و خرید بهترین نوع پلاستر متناسب با پروژه خود، با کارشناسان وال مش در ارتباط باشید.